LUNTURIPUN BUDI PEKERTI GENERASI MUDHA

Dening : Ruma’in,s.Pd

 Salah satunggaling solah budi pekerti ingkang luhur inggih punika kita kedah nggadahi andhap asor dumateng tiyang ingkang langkung sepuh. Umpaminipun unggah ungguh murid kaliyan Bapak saha Ibu guru.Ugi unggah ungguh dumateng tiyang sepuh kekalih, tetanggi, lan sedaya tiyang sanes. Mboten kesupen kaliyan para mitrasaha rencang. Sakpunika sampun kathah piyantun nem ingkang sami mboten nerapaken sopan santun, tata karma ugi unggah-ungguh. Menapa samenika sampun sami remen ninggalaken dumateng kabudayan? Menapa jalaran samenika sampun luntur kabudayan sawau? Mliginipun kabudayan Jawa, senajan awit sekedhik mbaka sekedhik. Kanthi lumampahipun wakdal lan jaman, mesthi wonten ewah gingsiripun kahanan, jalaran tuwuh kawontenan enggal utawi majunipun teknologi ingkang nuwuhaken ewah-ewahan. Punapa menika ewah-ewahan sikap, punapa tindak tanduk. Kawontenan punika nyebabaken ewah-ewahan ugi, utamanipun Basa Jawi.

tiyang Jawi ingkang mboten purun ngagem basa Jawi maleh sanajan asalipun saking Surakarta utawi Ngayojakarta. Kawontenan punika nyebabaken basa Jawi ewah gingsir, saget-saget ical kados basa Jawi kuna ingkang jaman samenika sampun mboten sami mangertos. Wanci punika, Sampun kathah sanget tuladha ingkang mirisaken wonten manah kita sekalian. Kathah piyantun ingkang ngaku Jawi anamung tumindakipun tebih sanget saking punapa ingkang dados cirikhasipun piyantun Jawi. Unggah-ungguh, andhap asor, hormat dumateng piyantun ingkang langkung sepuh, tansah sayang dumateng piyantun ingkang langkung nem, gotong royong, tulung tinulung, lan sanesipun, sampun saget dipunsebat “ical” saking bumi Jawa ingkang kita sedaya tansah bangga’aken. Piyantun nem sapunika, sampun saget dipunetang ingkang teksih matur mawi basa ingkang sae. Ingkang kathah piyantun nem sampun boten saget matur mawi basa krama. Sinten ingkang salah? Kita boten saget nyalahaken sinten-sinten. Punawi kita purun nggatekaken punapa ingkang kedadosan wonten masyarakat, sapunika basa ingkang dipun ajaraken milai saking playgroup dumugi SD inggih punika bahasa Indonesia. Kathah sanget lare alit ingkang boten saget matur mawi basa krama inggil.

Lintunipun ingkang sapunika kedadosan, kathah basa kuwalik. Tuladhanipun kados punika, “dalem badhe dhahar, kulo kundur dhisek,” lan sanes sanesipun. Icalipun utawi lunturipun utawi gripisipun sopan-santun, tata karma ugi unggah-ungguh saget ugi kasebabaken saking daya pengaruhipun kabudayan sanes. Sampun milai kathah piyantun nem ingkang sami kapilut dening kabudayanipun bangsa sanes. Ugi sampun milai mentala ninggalaken glanggang sumeleh glethak dumateng kabudayanipun piyambak. Mliginipun kabudayan sanes ingkang kirang trep dumateng sipat-sipatipun piyambak, bangsanipun piyambak kedah kita bucal boten kita tuladhani.

Saking tulisan ing inggil saged kita simpulaken bilih sapunika budi pekerti ingkang dados cirikhas piyantun Jawi sampun mulai dipun tinggalaken dening generasi mudha. Awit saking punika kagem benahaken kawontenan ingkang sampun mekaten dipun betahaken kasadaran saking kita sedaya, utaminipun generasi mudha kedah purun sinau tata karma, ungah- ungguh dumateng para guru ing sekolah.